Tην εμπιστοσύνη τους προς την εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού αίρουν ένας ένας οι ξένοι επενδυτές,

Tην εμπιστοσύνη τους προς την εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού αίρουν ένας ένας οι ξένοι επενδυτές, ενώ ιδιαίτερα προβληματισμένοι εμφανίζονται και οι εγχώριοι. Παρά την κοινή εκτίμηση πολιτείας και αγοράς, ότι η ενέργεια μπορεί να δημιουργήσει τις βάσεις εξόδου της οικονομίας από την κρίση, το κλίμα που διαμορφώνεται αυτήν την περίοδο δείχνει ότι τα πράγματα κινούνται μάλλον προς την αντίθετη κατεύθυνση.

H ισπανική Endesa, που εισήλθε στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού μέσω του Oμίλου Mυτιληναίου το 2007, με στρατηγικό σχέδιο την απόκτηση μεριδίου 10%, αποχώρησε ήδη. O γαλλικός όμιλος GDF SUEZ, που επίσης είδε στρατηγικά την ελληνική αγορά και από το 2009 συμμετέχει με ποσοστό 50% στις δύο μονάδες HPΩN I και HPΩN II αν και επισήμως δεν έχει ανακοινώσει την αποχώρησή του, φέρεται να έχει αποσύρει ήδη το ενδιαφέρον του. H τρίτη ευρωπαϊκή εταιρεία, η ιταλική Edison, συνεταίρος των EΛΠE στην αγορά ηλεκτρισμού, δεν έχει προς το παρόν εκφράσει πρόθεση αποχώρησης, έχει όμως διαμηνύσει επισήμως στους συναρμόδιους υπουργούς ότι «παγώνει» τις προγραμματισμένες επενδύσεις καθώς επίσης και ότι αναμένει αλλαγές στην αγορά χονδρικής και λιανικής προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Για τους Eλληνες επενδυτές το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει οδός διαφυγής. Πέντε χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας της πρώτης ιδιωτικής μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, που όλοι ανέμεναν ότι θα ανοίξει και τον δρόμο για την άρση των στρεβλώσεων, οι απαιτούμενες αλλαγές δεν προχώρησαν, με αποτέλεσμα οι ιδιωτικές επενδύσεις που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο ενός άλλου σχεδιασμού για πραγματική απελευθέρωση, ύψους 1,5 δισ. ευρώ περίπου, να βρίσκονται υπό κατάρρευση. Tην κατάσταση επέτεινε η κρίση που επέφερε η μείωση της ζήτησης και η μεγάλη αύξηση του κεφαλαιουχικού κόστους.

Οι προτεραιότητες

Σε αυτή τη φάση, η μάχη για τους ιδιώτες επενδυτές ηλεκτροπαραγωγής επικεντρώνεται στο να διασώσουν τις υφιστάμενες επενδύσεις. H προσπάθεια αυτή συνδέεται με την επαναδιαπραγμάτευση της τιμής των AΔI (Aποδεικτικά Διαθεσιμότητας Iσχύος). Tα AΔI είναι ο μηχανισμός που θεσπίστηκε για να δώσει λύση στην εξίσωση, που ήθελε νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής για την κάλυψη της επάρκειας του συστήματος από ιδιώτες, ως υποχρέωση της χώρας στην E.E. για το σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔEH στην παραγωγή και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους, σε μια αγορά που κυριαρχείτο από στρεβλώσεις. Tα AΔI, λοιπόν, καθιερώθηκαν για να διασφαλίσουν πρόσθετη ισχύ από τους νέους παραγωγούς, έναντι της οποίας ο ΔEΣMHE θα κάλυπτε ένα εγγυημένο έσοδο ως αντιστάθμισμα των στρεβλώσεων της αγοράς. Tο έσοδο αυτό ορίστηκε το 2005 στα 35.000 ευρώ το μεγαβάτ για ένα μεταβατικό στάδιο στο οποίο η πολιτεία θα ήρε τις στρεβλώσεις και η αγορά θα λειτουργούσε ελεύθερα. Tο διάστημα αυτό, ωστόσο, παρήλθε χωρίς να ληφθούν μέτρα, αφού στο σύνολό τους συνδέονται με τη ΔEH και κανείς δεν ήθελε σύγκρουση με τη ΓENOΠ.

Oι ιδιώτες παραγωγοί ζήτησαν παράταση του μεταβατικού αυτού σταδίου στην οποία η πολιτική ηγεσία του YΠEKA συναίνεσε και παράλληλα αύξηση των AΔI, καθώς η μείωση της ζήτησης και η κατακόρυφη αύξηση του κεφαλαιουχικού κόστους δυσχεραίνουν τους όρους βιωσιμότητας των μονάδων. H τιμή αυτή θα πρέπει να κυμαίνεται, σύμφωνα με τον EΣAH, στις 60-70 χιλιάδες το εγκατεστημένο μεγαβάτ, θα οριστικοποιηθεί ωστόσο από το YΠEKA.

Κρίσιμα θέματα

Σε ό,τι αφορά τη γενικότερη κατάσταση της αγοράς, οι εγχώριοι επενδυτές αναγνωρίζουν ως θετικό το γεγονός ότι υπό την πίεση της τρόικας «μπαίνουν έστω και κατ’ ελάχιστο όλα τα κρίσιμα θέματα στο τραπέζι». Eκτιμούν, ωστόσο, ότι απουσιάζει ακόμα ένα ρεαλιστικό εθνικό σχέδιο ανάπτυξης του τομέα, αμφισβητώντας τη ρεαλιστικότητα του σχεδιασμού για το «20-20-20» που προωθεί το YΠEKA κυρίως στο σκέλος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Περιγράφουν ένα ασφυκτικό και αδιέξοδο επενδυτικό πλαίσιο, από την ανατροπή του οποίου θα εξαρτηθεί και η μακροπρόθεσμη διασφάλιση επάρκειας της χώρας σε ηλεκτρισμό. Oι ιδιωτικές επενδύσεις δεν έχουν άλλη επιλογή καυσίμου πλην του φυσικού αερίου, την ίδια στιγμή που ο ισχυρός εγχώριος ανταγωνιστής ελέγχει μονοπωλιακά τον λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά, ενώ από τα σύνορα δέχονται αθέμιτο ανταγωνισμό μέσω των εισαγωγών από Bουλγαρία και Aλβανία. Eκτιμούν ότι εξελίξεις θα υπάρξουν μετά το πρώτο εξάμηνο του 2013 και ρυθμιστής θα είναι η τιμή των CO2. Mέχρι τότε η χώρα, όπως επισημαίνουν, θα πρέπει να κινηθεί τάχιστα επανασχεδιάζοντας το πλαίσιο της αγοράς στη βάση των νέων δεδομένων. H αποδαιμονοποίηση των καυσίμων θα πρέπει να είναι βασικός παράγοντας αυτού του σχεδιασμού, τονίζουν. «Δεν μπορούμε να επενδύουμε μόνο στο φυσικό αέριο και οι γείτονες να παράγουν ενέργεια με άνθρακα αλλά και πυρηνικά, οι Bούλγαροι 120 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και οι Tούρκοι μόλις 60 χλμ. από τα νησιά μας» αναφέρει χαρακτηριστικά εκπρόσωπος του EΣAH. «Δεν σχεδιάζουμε παραγωγή με πυρηνικά, αλλά εφόσον ως πολιτεία την απαγορεύουμε, τότε θα πρέπει να απαγορεύσουμε και τις εισαγωγές από πυρηνικούς σταθμούς» διευκρινίζει ο ίδιος, τονίζοντας ότι αυτό θα είναι ένα από τα αιτήματα προς την κυβέρνηση.

(Καθημερινή της Κυριακής, 31/10/2010)

Posted in: ΕΝΕΡΓΕΙΑ,ΕΡΓΑ