Γιατί Απέτυχε η Αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ
Την περασμένη Τρίτη (11/6) δηλαδή μια ημέρα μετά την ημερομηνία κλειδί για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων της κυβέρνησης, όταν διαπιστώθηκε η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος από ξένους και εγχώριους επενδυτές, προεξέχουσας της Gazprom, για την εξαγορά της ΔΕΠΑ, ο διεθνής επενδυτικός Όμιλος Morgan Stanley μέσω του πολύ γνωστού παγκόσμιου χρηματιστηριακού δείκτη MSCI υποβίβαζε την Ελλάδα από ώριμη σε αναδυόμενη αγορά. Μια κίνηση με βαρύνουσα σημασία από επενδυτικής άποψης, που κάθε άλλο παρά τυχαία δεν ήτο αφού σηματοδοτεί και περιγράφει την όχι και τόσο θετική περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε ότι έχει να κάνει με τις προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας.
Αυτή ακριβώς η επιφυλακτική στάση έναντι του Ελληνικού κινδύνου πιστεύουμε ότι είναι και η βασική, και υποκείμενη εάν θέλετε, αιτία για την μη ενθουσιώδη προσέλευση επίδοξων επενδυτών την περασμένη Δευτέρα. Πίσω λοιπόν από την κακή αυτή προδιάθεση που περιέβαλλε τους επενδυτές και οδήγησε τελικά τον ΤΑΙΠΕΔ να κηρύξει άγονο τον διαγωνισμό για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ υπάρχει μια σειρά από πολύ συγκεκριμένους λόγους που επηρέασαν την Ρωσική Gazprom, και κατ’ επέκταση τους άλλους δυο επενδυτές, δηλαδή, την Ρωσική Sintez (γνωστό και ως λαγό της Gazprom)και την Ελληνική M + M (δηλαδή Μυτιληναίος – Motoroil) στις αποφάσεις τους. Τρεις είναι οι λόγοι που κατά την άποψη μας κυριάρχησαν και τελικά απέτρεψαν τους επενδυτές από το να υποβάλλουν προσφορές:
(1) στην περίπτωση της Gazprom, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Energia. Gr, υπήρξε σαφές μήνυμα από την Ε.Επιτροπή προς την διοίκηση της Ρωσικής ενεργειακής ότι εάν προχωρούσε σε εξαγορά της ΔΕΠΑ τότε η έρευνα που διεξάγεται εις βάρος της εταιρείας από την Δ/νση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. από τον περασμένο Σεπτέμβριο για ανάρμοστες πρακτικές marketing και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην Ευρωπαϊκή αγορά, θα διευρύνετο και θα περιελάμβανε αυτόματα και την Ελλάδα που ως γνωστό καλύπτει το 65% των αναγκών της σε φυσικό αέριο με εισαγωγές από την εν λόγω εταιρεία. Στην δε περίπτωση εξαγοράς της ΔΕΠΑ από την Gazprom, η Κομισιόν θα εξέταζε με κάθε σχολαστικότητα τις παραμέτρους ελέγχου της αγοράς από τον βασικό προμηθευτή και το πλέον πιθανό είναι ότι θα επέβαλλε κάποιους περιορισμούς. Η δε διαδικασία ελέγχου που θα ακολουθήτο στη περίπτωση της Ελλάδας, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στον εκπρόσωπο της Gazprom, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Energia. Gr.
Είναι λογικό ότι υπό τις παρούσες συνθήκες το τελευταίο πράγμα που επιθυμούσε η ηγεσία της Gazprom και οι πολιτικοί της μέντορες στο Κρεμλίνο, ήτο να δουν να διευρύνεται το μέτωπο που έχει ανοίξει εις βάρος της από την Κομισιόν.
(2) Ένας δεύτερος και εξίσου σημαντικός λόγος που υποχρέωσε την Gazprom να κάνει πίσω είναι η λεπτομερής εκτίμηση των οικονομικών απωλειών που θα είχε η εταιρεία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο από την εξαγορά της ΔΕΠΑ, αφού όπως είχε συμφωνηθεί μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του ισχυρού άνδρα της Ρωσικής ενεργειακής, κ. Alexei Miller, η εξαγορά της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου θα ακολουθείτο από μια σημαντική έκπτωση στην τιμή που πληρώνει η Ελλάδα για το Ρωσικό αέριο.Είναι σαφές ότι η Gaprom θα υποχρεούτο σε δημόσια ανακοίνωση της προσφερόμενης έκπτωσης πράγμα που θα υποχρέωνε πολλούς άλλους πελάτες της στη Ευρώπη(περισσότερες από 20 δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες αερίου) να ζητήσουν και αυτοί σημαντικές εκπτώσεις. Ήδη πέρυσι η Gazprom υποχρεώθηκε να επιστρέψει εν ειδή rebate, €3.5 δισεκ. σε Ευρωπαϊκές εταιρείες οι οποίες και προσέφυγαν σε διεθνή διαιτησία με σοβαρά και απόλυτα τεκμηριωμένα επιχειρήματα ζητώντας μείωση του κόστους προμήθειας. Είναι σαφές ότι η Gazprom δεν θα ήθελε να δει μια επανάληψη του φαινομένου αυτού μετά την εξαγορά της ΔΕΠΑ.
(3) Ο τρίτος λόγος που απέτρεψε όχι μόνο την Gazprom αλλά και την Μ+Μ και την Sintez από το να υποβάλλουν προσφορά είναι η αργή αλλά σταθερή συνειδητοποίηση των σοβαρών στρεβλώσεων υπό το βάρος των οποίων λειτουργεί σήμερα (ή καλύτερα δυσλειτουργεί) η Ελληνική ενεργειακή αγορά, και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και αυτήν την αγορά φυσικού αερίου. Με πλέον κτυπητό παράδειγμα το διαρκώς αυξανόμενο έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ λόγω ΑΠΕ και χονδρεμπορικής αγοράς και τον εξ αντανακλάσεως περιορισμό ρευστότητας των ηλεκτροπαραγωγών με τα χρέη να πνίγουν την ΔΕΠΑ. Η συνειδητοποίηση έγκειται στο γεγονός της πλήρους αδυναμίας έως και αδράνειας της κυβέρνησης να επέμβει αποφασιστικά και να αποκαταστήσει την ομαλή λειτουργία στην αγορά μέσω διορθωτικών κινήσεων ή πλήρους ανασχεδιάσης της. Οι επενδυτές, μέσω των επαφών τους με το ΥΠΕΚΑ και το ΤΑΙΠΕΔ, στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής δεσμευτικών (και μετ’ εγγυήσεων)προσφορών, κατάλαβαν ότι η επένδυση τους κινδύνευε να τιναχθεί στον αέρα αφού η άλλη συμβαλλόμενη πλευρά όχι μόνο δεν είχε την δυνατότητα ή διάθεση να διορθώσει τα κακώς κείμενα στην αγορά αλλά εμφανιζόταν αμέτοχη και αδιάφορη ως να μην είχε αντιληφθεί την όλη κατάσταση.
Η σύγκλιση των τριών αυτών παραγόντων ήτο αρκετή για την ηγεσία της Gazprom να το βάλει στα πόδια αφού αδυνατούσε να εντοπίσει σοβαρό συνομιλητή στην Ελληνική πλευρά ο οποίος θα αναλάμβανε την ευθύνη μετά την υποβολή δεσμευτικής προσφοράς να υποστηρίξει την υπόθεση εντός και εκτός Ελλάδος (και αυτός δεν ήτο και ούτε μπορούσε να είναι η ΔΕΠΑ). Γιατί για να προχωρήσουν τέτοιου είδους επενδύσεις που αναπόφευκτα επηρεάζουν μεσο-μακροπρόθεσμα,τις συνθήκες λειτουργίας της αγοράς δεν αρκεί η τεχνογνωσία του ΤΑΙΠΕΔ, η οποία περιορίζεται στα διαδικαστικά της πώλησης, αλλά προϋποθέτουν οργανωμένο σχήμα που λειτουργεί στους κόλπους της κυβέρνησης (βλέπε ΥΠΕΚΑ), το οποίο θ’ αναλάβει να παρακολουθήσει στενά και να ‘’τρέξει’’ την επένδυση αλλά και να ‘’εγγυηθεί’’ στον επενδυτή την στήριξη του κράτους. Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν υπήρχε αλλά η παρούσα πολιτική ηγεσία αδυνατούσε να αντιληφθεί την αναγκαιότητα μιας τέτοιας ομάδας υποστήριξης.
Αυτός ήτο εξάλλου και ένας από τους βασικούς λόγους που μας ώθησε εδώ και καιρό να αρθρογραφούμε και να υποστηρίζουμε ότι η προσπάθεια για ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ εγίνετο σε λάθος χρόνο και ήτο στοχευόμενη προς την λάθος κατεύθυνση (βλέπε άρθρο μας στο Energia. Gr στις 3/5/2013 με τίτλο «ΔΕΠΑ: Η Λάθος Αποκρατικοποίηση»). Και μάλιστα είχαμε εισηγηθεί την κατά προτεραιότητα πώληση του κρατικού ποσοστού στα ΕΛ.ΠΕ κάτι που θα απέφερε άμεσα και εξασφαλισμένα έσοδα στο κράτος, ισοδύναμου μεγέθους με τ’ αναμενόμενα από την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ.
Πλησιάζοντας, την τελική ευθεία και με πολλές εκκρεμότητες συσσωρευμένες που έπρεπε να διευθετηθούν και με ουδένα ν’ αναλαμβάνει την ευθύνη επίλυσης τους, η Gazprom κατάλαβε ότι η όλη πρόταση της θα έπεφτε στο κενό εν’ όψει της πλήρους αποδιοργάνωσης εάν όχι απουσία της Ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας. Μία έντονη απογοήτευση και δυσφορία κατέλαβε τα στελέχη της εταιρείας, πράγμα που δεν έκρυψαν και από τους άλλους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Κάπως έτσι εξελίχθηκαν τα πράγματα και κάθε άλλο παρά αισιοδοξία μας δίνουν για μια ενδεχόμενη νέα προσπάθεια. «Για αυτό», όπως παρατηρεί εκπρόσωπος ξένης τράπεζας με παρουσία στην Ελλάδα, «καλό θα ήτο η κυβέρνηση να ξεχάσει προς το παρόν την όλη υπόθεση ιδιωτικοποίησης του ΔΕΠΑ και ν’ ασχοληθεί με κάτι άλλο μέχρις ότου βελτιωθούν οι συνθήκες λειτουργίας της αγοράς».
Αυτή ακριβώς η επιφυλακτική στάση έναντι του Ελληνικού κινδύνου πιστεύουμε ότι είναι και η βασική, και υποκείμενη εάν θέλετε, αιτία για την μη ενθουσιώδη προσέλευση επίδοξων επενδυτών την περασμένη Δευτέρα. Πίσω λοιπόν από την κακή αυτή προδιάθεση που περιέβαλλε τους επενδυτές και οδήγησε τελικά τον ΤΑΙΠΕΔ να κηρύξει άγονο τον διαγωνισμό για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ υπάρχει μια σειρά από πολύ συγκεκριμένους λόγους που επηρέασαν την Ρωσική Gazprom, και κατ’ επέκταση τους άλλους δυο επενδυτές, δηλαδή, την Ρωσική Sintez (γνωστό και ως λαγό της Gazprom)και την Ελληνική M + M (δηλαδή Μυτιληναίος – Motoroil) στις αποφάσεις τους. Τρεις είναι οι λόγοι που κατά την άποψη μας κυριάρχησαν και τελικά απέτρεψαν τους επενδυτές από το να υποβάλλουν προσφορές:
(1) στην περίπτωση της Gazprom, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Energia. Gr, υπήρξε σαφές μήνυμα από την Ε.Επιτροπή προς την διοίκηση της Ρωσικής ενεργειακής ότι εάν προχωρούσε σε εξαγορά της ΔΕΠΑ τότε η έρευνα που διεξάγεται εις βάρος της εταιρείας από την Δ/νση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. από τον περασμένο Σεπτέμβριο για ανάρμοστες πρακτικές marketing και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην Ευρωπαϊκή αγορά, θα διευρύνετο και θα περιελάμβανε αυτόματα και την Ελλάδα που ως γνωστό καλύπτει το 65% των αναγκών της σε φυσικό αέριο με εισαγωγές από την εν λόγω εταιρεία. Στην δε περίπτωση εξαγοράς της ΔΕΠΑ από την Gazprom, η Κομισιόν θα εξέταζε με κάθε σχολαστικότητα τις παραμέτρους ελέγχου της αγοράς από τον βασικό προμηθευτή και το πλέον πιθανό είναι ότι θα επέβαλλε κάποιους περιορισμούς. Η δε διαδικασία ελέγχου που θα ακολουθήτο στη περίπτωση της Ελλάδας, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στον εκπρόσωπο της Gazprom, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Energia. Gr.
Είναι λογικό ότι υπό τις παρούσες συνθήκες το τελευταίο πράγμα που επιθυμούσε η ηγεσία της Gazprom και οι πολιτικοί της μέντορες στο Κρεμλίνο, ήτο να δουν να διευρύνεται το μέτωπο που έχει ανοίξει εις βάρος της από την Κομισιόν.
(2) Ένας δεύτερος και εξίσου σημαντικός λόγος που υποχρέωσε την Gazprom να κάνει πίσω είναι η λεπτομερής εκτίμηση των οικονομικών απωλειών που θα είχε η εταιρεία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο από την εξαγορά της ΔΕΠΑ, αφού όπως είχε συμφωνηθεί μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του ισχυρού άνδρα της Ρωσικής ενεργειακής, κ. Alexei Miller, η εξαγορά της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου θα ακολουθείτο από μια σημαντική έκπτωση στην τιμή που πληρώνει η Ελλάδα για το Ρωσικό αέριο.Είναι σαφές ότι η Gaprom θα υποχρεούτο σε δημόσια ανακοίνωση της προσφερόμενης έκπτωσης πράγμα που θα υποχρέωνε πολλούς άλλους πελάτες της στη Ευρώπη(περισσότερες από 20 δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες αερίου) να ζητήσουν και αυτοί σημαντικές εκπτώσεις. Ήδη πέρυσι η Gazprom υποχρεώθηκε να επιστρέψει εν ειδή rebate, €3.5 δισεκ. σε Ευρωπαϊκές εταιρείες οι οποίες και προσέφυγαν σε διεθνή διαιτησία με σοβαρά και απόλυτα τεκμηριωμένα επιχειρήματα ζητώντας μείωση του κόστους προμήθειας. Είναι σαφές ότι η Gazprom δεν θα ήθελε να δει μια επανάληψη του φαινομένου αυτού μετά την εξαγορά της ΔΕΠΑ.
(3) Ο τρίτος λόγος που απέτρεψε όχι μόνο την Gazprom αλλά και την Μ+Μ και την Sintez από το να υποβάλλουν προσφορά είναι η αργή αλλά σταθερή συνειδητοποίηση των σοβαρών στρεβλώσεων υπό το βάρος των οποίων λειτουργεί σήμερα (ή καλύτερα δυσλειτουργεί) η Ελληνική ενεργειακή αγορά, και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και αυτήν την αγορά φυσικού αερίου. Με πλέον κτυπητό παράδειγμα το διαρκώς αυξανόμενο έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ λόγω ΑΠΕ και χονδρεμπορικής αγοράς και τον εξ αντανακλάσεως περιορισμό ρευστότητας των ηλεκτροπαραγωγών με τα χρέη να πνίγουν την ΔΕΠΑ. Η συνειδητοποίηση έγκειται στο γεγονός της πλήρους αδυναμίας έως και αδράνειας της κυβέρνησης να επέμβει αποφασιστικά και να αποκαταστήσει την ομαλή λειτουργία στην αγορά μέσω διορθωτικών κινήσεων ή πλήρους ανασχεδιάσης της. Οι επενδυτές, μέσω των επαφών τους με το ΥΠΕΚΑ και το ΤΑΙΠΕΔ, στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής δεσμευτικών (και μετ’ εγγυήσεων)προσφορών, κατάλαβαν ότι η επένδυση τους κινδύνευε να τιναχθεί στον αέρα αφού η άλλη συμβαλλόμενη πλευρά όχι μόνο δεν είχε την δυνατότητα ή διάθεση να διορθώσει τα κακώς κείμενα στην αγορά αλλά εμφανιζόταν αμέτοχη και αδιάφορη ως να μην είχε αντιληφθεί την όλη κατάσταση.
Η σύγκλιση των τριών αυτών παραγόντων ήτο αρκετή για την ηγεσία της Gazprom να το βάλει στα πόδια αφού αδυνατούσε να εντοπίσει σοβαρό συνομιλητή στην Ελληνική πλευρά ο οποίος θα αναλάμβανε την ευθύνη μετά την υποβολή δεσμευτικής προσφοράς να υποστηρίξει την υπόθεση εντός και εκτός Ελλάδος (και αυτός δεν ήτο και ούτε μπορούσε να είναι η ΔΕΠΑ). Γιατί για να προχωρήσουν τέτοιου είδους επενδύσεις που αναπόφευκτα επηρεάζουν μεσο-μακροπρόθεσμα,τις συνθήκες λειτουργίας της αγοράς δεν αρκεί η τεχνογνωσία του ΤΑΙΠΕΔ, η οποία περιορίζεται στα διαδικαστικά της πώλησης, αλλά προϋποθέτουν οργανωμένο σχήμα που λειτουργεί στους κόλπους της κυβέρνησης (βλέπε ΥΠΕΚΑ), το οποίο θ’ αναλάβει να παρακολουθήσει στενά και να ‘’τρέξει’’ την επένδυση αλλά και να ‘’εγγυηθεί’’ στον επενδυτή την στήριξη του κράτους. Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν υπήρχε αλλά η παρούσα πολιτική ηγεσία αδυνατούσε να αντιληφθεί την αναγκαιότητα μιας τέτοιας ομάδας υποστήριξης.
Αυτός ήτο εξάλλου και ένας από τους βασικούς λόγους που μας ώθησε εδώ και καιρό να αρθρογραφούμε και να υποστηρίζουμε ότι η προσπάθεια για ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ εγίνετο σε λάθος χρόνο και ήτο στοχευόμενη προς την λάθος κατεύθυνση (βλέπε άρθρο μας στο Energia. Gr στις 3/5/2013 με τίτλο «ΔΕΠΑ: Η Λάθος Αποκρατικοποίηση»). Και μάλιστα είχαμε εισηγηθεί την κατά προτεραιότητα πώληση του κρατικού ποσοστού στα ΕΛ.ΠΕ κάτι που θα απέφερε άμεσα και εξασφαλισμένα έσοδα στο κράτος, ισοδύναμου μεγέθους με τ’ αναμενόμενα από την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ.
Πλησιάζοντας, την τελική ευθεία και με πολλές εκκρεμότητες συσσωρευμένες που έπρεπε να διευθετηθούν και με ουδένα ν’ αναλαμβάνει την ευθύνη επίλυσης τους, η Gazprom κατάλαβε ότι η όλη πρόταση της θα έπεφτε στο κενό εν’ όψει της πλήρους αποδιοργάνωσης εάν όχι απουσία της Ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας. Μία έντονη απογοήτευση και δυσφορία κατέλαβε τα στελέχη της εταιρείας, πράγμα που δεν έκρυψαν και από τους άλλους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Κάπως έτσι εξελίχθηκαν τα πράγματα και κάθε άλλο παρά αισιοδοξία μας δίνουν για μια ενδεχόμενη νέα προσπάθεια. «Για αυτό», όπως παρατηρεί εκπρόσωπος ξένης τράπεζας με παρουσία στην Ελλάδα, «καλό θα ήτο η κυβέρνηση να ξεχάσει προς το παρόν την όλη υπόθεση ιδιωτικοποίησης του ΔΕΠΑ και ν’ ασχοληθεί με κάτι άλλο μέχρις ότου βελτιωθούν οι συνθήκες λειτουργίας της αγοράς».
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου