Η μάχη της Ηλεκτρικής
Από την εκδήλωση τιμής, για τους αγωνιστές της Μάχης της «Ηλεκτρικής» στο Κερατσίνι
Πριν από εξήντα χρόνια στον Κορυδαλλό, έξω από ένα σχολείο, όπου έδρευε ο Λόχος του ΕΛΑΣ Κορυδαλλού έμαθα από συναγωνιστές και συναγωνίστριες, συντρόφισσες και συντρόφους, ότι η Αθήνα είναι λεύτερη από τους Γερμανούς. Η Αθήνα είναι λεύτερη. Δεν είναι τόσο δύσκολο! Η Αθήνα είναι ανοχύρωτη πόλη. Ο Πειραιάς όμως δεν είναι το ίδιο. Υπάρχουν οχυρωματικά έργα «Πολυβολεία» σε επίκαιρες θέσεις της πόλης μας και οι Γερμανοί καταχτητές θα τα χρησιμοποιήσουν ενάντια στον ΕΛΑΣ, ακόμη και στον ΕΛΑΝ.
Ημουν τότε, από τον Απρίλη κιόλας του 1944, καπετάνιος του 6ου ανεξάρτητου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, ολόκληρου του Πειραιά και αυτή η σκέψη μ' έκανε να νιώσω την ευθύνη μου και είπα μέσα μου: Αυτό το γεγονός ότι οι Γερμανοί έφυγαν από την Αθήνα, μπορεί να επιδράσει αρνητικά στις διοικήσεις των τεσσάρων ταγμάτων από τα οποία αποτελούνταν το Σύνταγμά μας.
Αμέσως, μπήκα στο σχολείο κι έγραψα μια διαταγή στις διοικήσεις των ταγμάτων με τούτο, πάνω - κάτω, το περιεχόμενο: Συναγωνιστές είμαι γιομάτος χαρά για την απελευθέρωση της Αθήνας, ειρηνικά, από τα χιτλερικά στρατεύματα. Ούτε για μια στιγμή δεν πρέπει να ξεγελαστείτε να επαναπαυθείτε. Τα σχέδια των καταχτητών για τον Πειραιά διαπνέονται από πνεύμα καταστροφής. Γι' αυτό η Διοίκηση του Συντάγματός μας επαναλαμβάνει, πιο δυνατά ακόμη, όσα αναφέρθηκαν στη διαταγή της 10/10/44.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, 12/10/44, ο αξιωματικός του Συντάγματος σύνδεσμος με το Α' Σώμα του ΕΛΑΣ Γαλιώτης Χρ. έφερε διαταγή του στις 6 μ.μ. η Διοίκηση του Συντάγματος (Σωτήρης Κύβελος και Νίκανδρος Κεπέσης) να μεταβεί στη Διεύθυνση Αστυνομίας Πειραιά και να συνομιλήσει με άλλους αξιωματικούς και να συντονίσει τον αγώνα για τη διάσωση της πόλης και του λιμένα του Πειραιά από την καταστροφή.
Στο βιβλίο μου «Δεκέμβρης 1944»,( σελ. 57 - 65) υπάρχει αποκλειστικό ρεπορτάζ για όσα διεμείφθησαν εκεί. Πριν κάμω μια δυο παρατηρήσεις, θέλω να σημειώσω ότι η Διεύθυνση της Αστυνομίας στεγαζόταν σε ένα κτίριο επί της οδού Διός Σωτήρος, γωνία με την οδό Καραΐσκου, μόλις 30 μέτρα από την είσοδο της γερμανικής κομαντατούρας (Καραΐσκου και Βασ. Γεωργίου Α΄).
Να σημειωθεί ότι είχαν αρχίσει συγκρούσεις των Γερμανών που υποχωρούσαν και των τμημάτων του ΕΛΑΣ (Φαλήρου και Κέντρου). Δεν ήταν όμως μόνο οι Αγγλοι στην Αστυνομία, αλλά και Ελληνες (τρεις) από το επιτελείο του Σπηλιωτόπουλου που ήταν από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου στη Διεύθυνση της Αττικής. Δε χρειάζεται να αναφερθώ εδώ σε ονόματα. Εκείνο, όμως, που πρέπει να υπογραμμίσω είναι ο δόλιος ρόλος και του Βρετανού Σέπαρνζ που, ενώ μαίνονταν οι συγκρούσεις των χιτλερικών με τους ΕΛΑΣίτες, επιδίωκαν να εξοντωθώ, πηγαίνοντας μέχρι την ΠΑΟΥΕΡ (ηλεκτρικής παραγωγής) στο Κερατσίνι. Του απάντησα εύστοχα, παρακαλώ να μου δώσει ο πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού (Σουηδός) που ήταν μαζί, το δικό του αμάξι, γιατί το δικό μας είχε καταστραφεί. Και ο καλός γεροντάκος απάντησε: Οχι θα πάω εγώ. Το πρωί της 13ς Οκτωβρίου άρχισε η μάχη με τους χιτλερικούς που ένα απόσπασμά τους επέστρεψε για να καταστρέψει το ηλεκτρικό εργοστάσιο, τους μύλους Αγίου Γεωργίου και ένα τμήμα του Λιμανιού. Τους περίμεναν με τα όπλα επί σκοπώ οι ΕΛΑΣίτες του Α' Τάγματος (Κερατσινίου και Δραπετσώνας) Αντύπας και Χρ. Ιωακειμίδης, ενώ όλο το Σύνταγμα ήταν σαν εφεδρεία, έτοιμο. Συντρίφτηκαν από την παλικαριά των συντρόφων και περίπου 50 άτομα πιάστηκαν και παραδόθηκαν, ύστερα από 20 μέρες με πρωτόκολλο στους Αγγλους από μένα. Ο ΕΛΑΣ με το αίμα των παλικαριών του είχε τις δικές του απώλειες. Από τους πρώτους έπεσε ο Διοικητής του Λόχου του εργοστασίου Αντ. Καλφεντούκος και οι: Γ. Ηλιόπουλος, Π. Κοσμίδης, Γρ. Μεγγίσογλου, Σ. Παπάζογλου, Γ. Γκιόρδας, Ανδρ. Κούνουπας, Π. Μαυρομάτης, Μαργαρώνης Δ., Ακρίτας Τοροσιάδης, βαριά τραυματισμένος υπέκυψε κάποια μέρα του Δεκέμβρη. Την επόμενη 14/10/44 έγινε η κηδεία τους. Η νεκρώσιμη ακολουθία έγινε στον Αγ. Κωνσταντίνο Πειραιά όπου παραβρέθηκε η Διοίκηση του Συντάγματος κι άλλοι αξιωματικοί. Κηδεύτηκαν με τις ζητωκραυγές του πλήθους, με πρώτους τους ΕΛΑΣίτες, ΕΑΜίτες, κομμουνιστές και των δύο φύλων που φώναζαν: «Αθάνατοι, αθάνατοι». Εκτός από τους νεκρούς τους οι Γερμανοί άφησαν στο πεδίο της μάχης άφθονο οπλισμό, ακόμη και βαρύ. Ηταν τεράστια η απήχηση από τη συντριβή των χιτλερικών και τη διάσωση της Ηλεκτρικής. Ολο το Λεκανοπέδιο είχε ηλεκτρικό φως, κίνηση των ηλεκτροκίνητων μέσων (τραμ, ηλεκτρικός σιδηρόδρομος Αθήνας - Πειραιά, παραγωγή απ' τα εργοστάσια). Το γεγονός ανέφερε στο αγγλικό κοινοβούλιο ο υπ. Εξωτερικών Αντονι Ηντεν. Θα κλείσω το κείμενό μου με τούτη την έκκληση, ιδιαίτερα στους νέους: Αγοράστε από τη «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο «Δεκέμβρης 1944» (6η έκδοση). Πολλά θα διδαχθείτε. Νίκανδρος ΚΕΠΕΣΗΣ
Να σημειωθεί ότι είχαν αρχίσει συγκρούσεις των Γερμανών που υποχωρούσαν και των τμημάτων του ΕΛΑΣ (Φαλήρου και Κέντρου). Δεν ήταν όμως μόνο οι Αγγλοι στην Αστυνομία, αλλά και Ελληνες (τρεις) από το επιτελείο του Σπηλιωτόπουλου που ήταν από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου στη Διεύθυνση της Αττικής. Δε χρειάζεται να αναφερθώ εδώ σε ονόματα. Εκείνο, όμως, που πρέπει να υπογραμμίσω είναι ο δόλιος ρόλος και του Βρετανού Σέπαρνζ που, ενώ μαίνονταν οι συγκρούσεις των χιτλερικών με τους ΕΛΑΣίτες, επιδίωκαν να εξοντωθώ, πηγαίνοντας μέχρι την ΠΑΟΥΕΡ (ηλεκτρικής παραγωγής) στο Κερατσίνι. Του απάντησα εύστοχα, παρακαλώ να μου δώσει ο πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού (Σουηδός) που ήταν μαζί, το δικό του αμάξι, γιατί το δικό μας είχε καταστραφεί. Και ο καλός γεροντάκος απάντησε: Οχι θα πάω εγώ. Το πρωί της 13ς Οκτωβρίου άρχισε η μάχη με τους χιτλερικούς που ένα απόσπασμά τους επέστρεψε για να καταστρέψει το ηλεκτρικό εργοστάσιο, τους μύλους Αγίου Γεωργίου και ένα τμήμα του Λιμανιού. Τους περίμεναν με τα όπλα επί σκοπώ οι ΕΛΑΣίτες του Α' Τάγματος (Κερατσινίου και Δραπετσώνας) Αντύπας και Χρ. Ιωακειμίδης, ενώ όλο το Σύνταγμα ήταν σαν εφεδρεία, έτοιμο. Συντρίφτηκαν από την παλικαριά των συντρόφων και περίπου 50 άτομα πιάστηκαν και παραδόθηκαν, ύστερα από 20 μέρες με πρωτόκολλο στους Αγγλους από μένα. Ο ΕΛΑΣ με το αίμα των παλικαριών του είχε τις δικές του απώλειες. Από τους πρώτους έπεσε ο Διοικητής του Λόχου του εργοστασίου Αντ. Καλφεντούκος και οι: Γ. Ηλιόπουλος, Π. Κοσμίδης, Γρ. Μεγγίσογλου, Σ. Παπάζογλου, Γ. Γκιόρδας, Ανδρ. Κούνουπας, Π. Μαυρομάτης, Μαργαρώνης Δ., Ακρίτας Τοροσιάδης, βαριά τραυματισμένος υπέκυψε κάποια μέρα του Δεκέμβρη. Την επόμενη 14/10/44 έγινε η κηδεία τους. Η νεκρώσιμη ακολουθία έγινε στον Αγ. Κωνσταντίνο Πειραιά όπου παραβρέθηκε η Διοίκηση του Συντάγματος κι άλλοι αξιωματικοί. Κηδεύτηκαν με τις ζητωκραυγές του πλήθους, με πρώτους τους ΕΛΑΣίτες, ΕΑΜίτες, κομμουνιστές και των δύο φύλων που φώναζαν: «Αθάνατοι, αθάνατοι». Εκτός από τους νεκρούς τους οι Γερμανοί άφησαν στο πεδίο της μάχης άφθονο οπλισμό, ακόμη και βαρύ. Ηταν τεράστια η απήχηση από τη συντριβή των χιτλερικών και τη διάσωση της Ηλεκτρικής. Ολο το Λεκανοπέδιο είχε ηλεκτρικό φως, κίνηση των ηλεκτροκίνητων μέσων (τραμ, ηλεκτρικός σιδηρόδρομος Αθήνας - Πειραιά, παραγωγή απ' τα εργοστάσια). Το γεγονός ανέφερε στο αγγλικό κοινοβούλιο ο υπ. Εξωτερικών Αντονι Ηντεν. Θα κλείσω το κείμενό μου με τούτη την έκκληση, ιδιαίτερα στους νέους: Αγοράστε από τη «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο «Δεκέμβρης 1944» (6η έκδοση). Πολλά θα διδαχθείτε. Νίκανδρος ΚΕΠΕΣΗΣ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου