Kοινοτικό μπλόκο για τις «χρυσές μετοχές» του Δημοσίου σε ΔΕΣΦΑ και ΑΔΜΗΕ * Ελλάδα * Ενεργειακή Πολιτική * Ηλεκτρισμός * ΥΠΕΚΑ ΕΡΓΑΛ
Στο μικροσκόπιο της Κομισιόν έχουν μπει δύο άρθρα του ενεργειακού νομοσχεδίου που σχετίζονται με την πρόθεση του ελληνικού δημοσίου να θεσπίσει «χρυσές μετοχές» του δημοσίου, στις υπό παραχώρηση ενεργειακές εταιρείες. Τα συγκεκριμένα άρθρα παραχωρούν αυξημένες δυνατότητες βέτο στο Δημόσιο ανεξαρτήτως του μετοχικού ποσοστού που θα κατέχει. Ενδεχόμενη απαίτηση για αλλαγή των συγκεκριμένων προβλέψεων του νέου νόμου, αλλάζει άρδην το τοπίο των σχεδιαζόμενων αποκρατικοποιήσεων του ενεργειακού τομέα.
Το πρώτο άρθρο που έχει μπει στο στόχαστρο των Βρυξελλών αφορά στον ηλεκτρισμό (άρ. 97 παράγραφος 5), και ειδικότερα στην ενδεχόμενη αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή της νέας θυγατρικής της ΔΕΗ που θα διαχειρίζεται τα δίκτυα ηλεκτρισμού. Αντίστοιχα το άρθρο που «ελέγχεται» για το φυσικό αέριο είναι το 67 παράγραφος 4 που σχετίζεται με την αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ.
Τα δύο άρθρα αναφέρουν ότι οι δύο εταιρείες που διαχειρίζονται κρίσιμες ενεργειακές υποδομές τελούν πάντοτε υπό τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο του δημοσίου και ότι οποιαδήποτε μεταβίβαση μετοχών, η οποία επάγεται τη μεταβολή στο δημόσιο έλεγχο … συντελείται μόνο εφόσον διασφαλίζεται καταστατικά ότι η διοίκηση της εταιρείας ασκείται κατά πλειοψηφία από μέλη που διορίζονται από το δημόσιο ή / και ότι η λήψη μείζονος σημασίας αποφάσεων που ανάγονται στη διαχείριση του δικτύου γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου.
Η συγκεκριμένη διατύπωση διασφαλίζει ότι το ελληνικό δημόσιο θα έχει τον τελευταίο λόγο σε στρατηγικές αποφάσεις που σχετίζονται με θέματα όπως οι επεκτάσεις των ενεργειακών δικτύων ή η συμμετοχή των εταιρειών σε διεθνείς αγωγούς κλπ. Ωστόσο όπως έχει συμβεί και σε αντίστοιχες υποθέσεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τέτοια δικαιώματα θεωρούνται ότι παραβιάζουν το δίκαιο του ανταγωνισμού και ως εκ τούτου κατά το παρελθόν οι «χρυσές μετοχές» έχουν κριθεί ως παράνομες.
Ο όρος «χρυσή μετοχή» δημιουργήθηκε στη Βρετανία το 1980 όταν η αγγλική κυβέρνηση ιδιωτικοποιήσε μια σειρά από κρατικές εταιρείες (και ενεργειακές όπως η British Gas και η Scottish Power) διατηρώντας τη λεγόμενη χρυσή μετοχή με δικαιώματα βέτο σε θέματα στρατηγικής σημασίας. Αργότερα ωστόσο οι μετοχές αυτές κρίθηκαν παράνομες. Αντίστοιχες «χρυσές μετοχές» καθιερώθηκαν και από άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που αποκρατικοποίησαν δημόσιες εταιρείες, κάθε φορά όμως η Κομισιόν τις έκρινε παράνομες, με τελευταίο παράδειγμα την απόφαση που απαγόρευσε στην κυβέρνηση της Πορτογαλίας να διατηρεί χρυσές μετοχές στη εταιρεία ηλεκτρισμού EdP (Energias de Portugal). Μάλιστα στην EdP το πορτογαλικό δημόσιο παραχώρησε δικαιώματα βέτο σε ένα ισχυρό μειοψηφικό πακέτο που διατήρησε υπό τον έλεγχό του , δηλαδή 25,7%. Ως επιχείρημα για τη θέσπιση χρυσής μετοχής, το Πορτογαλικό δημόσιο επικαλέστηκε λόγους εθνικού συμφέροντος όπως η διασφάλιση της παροχής ενέργειας σε περιόδους κρίσης. Δεν κατάφερε ωστόσο να πείσει την Κομισιόν που ζήτησε την κατάργηση των συγκεκριμένων «προνομίων».
Το πρώτο άρθρο που έχει μπει στο στόχαστρο των Βρυξελλών αφορά στον ηλεκτρισμό (άρ. 97 παράγραφος 5), και ειδικότερα στην ενδεχόμενη αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή της νέας θυγατρικής της ΔΕΗ που θα διαχειρίζεται τα δίκτυα ηλεκτρισμού. Αντίστοιχα το άρθρο που «ελέγχεται» για το φυσικό αέριο είναι το 67 παράγραφος 4 που σχετίζεται με την αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ.
Τα δύο άρθρα αναφέρουν ότι οι δύο εταιρείες που διαχειρίζονται κρίσιμες ενεργειακές υποδομές τελούν πάντοτε υπό τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο του δημοσίου και ότι οποιαδήποτε μεταβίβαση μετοχών, η οποία επάγεται τη μεταβολή στο δημόσιο έλεγχο … συντελείται μόνο εφόσον διασφαλίζεται καταστατικά ότι η διοίκηση της εταιρείας ασκείται κατά πλειοψηφία από μέλη που διορίζονται από το δημόσιο ή / και ότι η λήψη μείζονος σημασίας αποφάσεων που ανάγονται στη διαχείριση του δικτύου γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου.
Η συγκεκριμένη διατύπωση διασφαλίζει ότι το ελληνικό δημόσιο θα έχει τον τελευταίο λόγο σε στρατηγικές αποφάσεις που σχετίζονται με θέματα όπως οι επεκτάσεις των ενεργειακών δικτύων ή η συμμετοχή των εταιρειών σε διεθνείς αγωγούς κλπ. Ωστόσο όπως έχει συμβεί και σε αντίστοιχες υποθέσεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τέτοια δικαιώματα θεωρούνται ότι παραβιάζουν το δίκαιο του ανταγωνισμού και ως εκ τούτου κατά το παρελθόν οι «χρυσές μετοχές» έχουν κριθεί ως παράνομες.
Ο όρος «χρυσή μετοχή» δημιουργήθηκε στη Βρετανία το 1980 όταν η αγγλική κυβέρνηση ιδιωτικοποιήσε μια σειρά από κρατικές εταιρείες (και ενεργειακές όπως η British Gas και η Scottish Power) διατηρώντας τη λεγόμενη χρυσή μετοχή με δικαιώματα βέτο σε θέματα στρατηγικής σημασίας. Αργότερα ωστόσο οι μετοχές αυτές κρίθηκαν παράνομες. Αντίστοιχες «χρυσές μετοχές» καθιερώθηκαν και από άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που αποκρατικοποίησαν δημόσιες εταιρείες, κάθε φορά όμως η Κομισιόν τις έκρινε παράνομες, με τελευταίο παράδειγμα την απόφαση που απαγόρευσε στην κυβέρνηση της Πορτογαλίας να διατηρεί χρυσές μετοχές στη εταιρεία ηλεκτρισμού EdP (Energias de Portugal). Μάλιστα στην EdP το πορτογαλικό δημόσιο παραχώρησε δικαιώματα βέτο σε ένα ισχυρό μειοψηφικό πακέτο που διατήρησε υπό τον έλεγχό του , δηλαδή 25,7%. Ως επιχείρημα για τη θέσπιση χρυσής μετοχής, το Πορτογαλικό δημόσιο επικαλέστηκε λόγους εθνικού συμφέροντος όπως η διασφάλιση της παροχής ενέργειας σε περιόδους κρίσης. Δεν κατάφερε ωστόσο να πείσει την Κομισιόν που ζήτησε την κατάργηση των συγκεκριμένων «προνομίων».
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου