Ενέργεια: Η αξιοποίηση έχει... ρεύμα

Στον ενεργειακό κλάδο, το ενδιαφέρον των ξένων για επενδύσεις εστιάζεται κυρίως στη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ, διεκδικώντας σημαντικά μερίδια στις επιμέρους αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
Μπορεί η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής να έδωσε... βαθιά «ανάσα» στην ελληνική οικονομία μέσω της επιμήκυνσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ και του χαμηλότερου επιτοκίου δανεισμού, ωστόσο οι ξένοι περιμένουν άμεσα «ανταλλάγματα» από τη χώρα μας η οποία σε πρώτη φάση θα αρχίσει να υλοποιεί τη διαδικασία αξιοποίησης της τεράστιας δημόσιας περιουσίας της.

Στον ενεργειακό κλάδο, το ενδιαφέρον των ξένων για επενδύσεις εστιάζεται κυρίως στη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ, διεκδικώντας σημαντικά μερίδια στις επιμέρους αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη ΔΕΗ, το «παιχνίδι» επικεντρώνεται κυρίως στον λιγνίτη, τα δίκτυα και τα υδροηλεκτρικά της εταιρείας, αν και θεωρείται πολύ πιθανόν να πέσει στο τραπέζι για πρώτη φορά το ενδεχόμενο υποχώρησης της συμμετοχής του Δημοσίου κάτω από το 51%, με την προϋπόθεση διατήρησης του management από το ελληνικό κράτος.

Στον τομέα του λιγνίτη, η πρόταση του ΥΠΕΚΑ για διάθεση ηλεκτρισμού από τα λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ σε ευρωπαϊκές εταιρείες (457 MW αρχικά και ακόμη 900 MW σε μακροχρόνιο ορίζοντα), με αντάλλαγμα την πρόσβαση της εταιρείας στις ευρωπαϊκές μονάδες (τα λεγόμενα swaps) φαίνεται πως δεν «προχωράει» από την Κομισιόν, καθώς υπάρχουν έντονες αντιδράσεις τόσο από τους ξένους όσο και από τους ελληνικούς ομίλους. Υπό την πίεση της τρόικας για άμεση άντληση εσόδων, η κυβέρνηση είναι πιθανόν να επαναφέρει το σενάριο πώλησης του 40% των λιγνιτικών μονάδων.

Τα υδάτινα αποθέματα Εκτός όμως από τον λιγνίτη, έχει τεθεί και θέμα πρόσβασης των ιδιωτών επενδυτών στα υδροηλεκτρικά, καθώς έχουν πολλάκις αναφερθεί φαινόμενα κατάχρησης και χειραγώγησης -μέσω των υδροηλεκτρικών- της Οριακής Τιμής του Συστήματος.

Οι ιδιώτες ζητούν την υιοθέτηση ενός σχεδίου που είτε θα αποδίδει τη διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων σε έναν ανεξάρτητο φορέα είτε θα αναθέτει αυτόν τον ρόλο στον ανεξάρτητο διαχειριστή του συστήματος.

Στον τομέα του φυσικού αερίου, η πώληση της ΔΕΠΑ αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου. Θυμίζουμε ότι η ΔΕΠΑ ελέγχεται μετοχικά κατά 65% από το Ελληνικό Δημόσιο και 35% από τα ΕΛΠΕ.

Σημειώνεται ότι η Διυπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποιήσεων έχει αναθέσει το έργο του χρηματοοικονομικού συμβούλου στις τράπεζες Αlpha Bank, UBS και Rothschild και το έργο του νομικού συμβούλου στην Clifford Chance LLP και τη δικηγορική εταιρεία Κουταλίδη.

Ρυθμιστής η ΡΑΕ
Σε ιδιώτες τα δίκτυα, με οδηγία από Βρυξέλλες

Η είσοδος των ιδιωτών στην ΑΔΕΣΜΗΕ, θυγατρικής της ΔΕΗ η οποία θα αναλάβει τη διαχείριση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρισμού θα πραγματοποιηθεί σε πρώτη φάση μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, αν και με βάση την κοινοτική οδηγία 2009/72/ΕΚ που αναμένεται να περάσει στο νομοσχέδιο που προωθεί το ΥΠΕΚΑ η ιδιωτικοποίηση μπορεί να επιταγχυνθεί μιας και δίνεται το δικαίωμα στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας κάτω από προϋποθέσεις να αναθέσει την διαχείριση του δικτύου σε ιδιώτες.

Τέλος σημειώνεται ότι η καθημερινή λειτουργία της αγοράς ανατίθεται σε νέα εταιρεία (Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ΛΑΓΗ ΑΕ), το 100% των μετοχών της οποίας θα ανήκει σε πρώτη φάση στο Δημόσιο, αλλά μελλοντικά θα μπορούν να αποκτούν συμμετοχή και οι ιδιώτες.

Αναφορικά με τα δίκτυα της ΔΕΗ, η είσοδος των ιδιωτών σε αυτά (πιο συγκεκριμένα στην ΑΔΕΣΜΗΕ, θυγατρικής της ΔΕΗ, η οποία θα αναλάβει τη διαχείριση, την εκμετάλλευση και την ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρισμού της επιχείρησης) ενδέχεται να πραγματοποιηθεί σε πρώτη φάση μέσω της εισαγωγής στο Χ.Α. της ΑΔΕΣΜΗΕ (σε ποσοστό έως και στο 49% των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που σήμερα ανήκουν στη ΔΕΗ).

Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης μειοψηφικών πακέτων μετοχών της ΑΔΕΣΜΗΕ σε τρίτους (που όμως πρέπει να είναι ανεξάρτητοι από συμφέροντα/ δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου) προς ενίσχυση της κεφαλαιουχικής επάρκειας της εταιρείας, για την εκτέλεση των έργων που θα προβλέπονται στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξής της.

Πάντως, σύμφωνα με την οδηγία 2009/72/ΕΚ που αναμένεται να περάσει στο νομοσχέδιο που προωθεί το ΥΠΕΚΑ για την ενσωμάτωση του τρίτου ενεργειακού πακέτου της Ε.Ε., σε περίπτωση που η ΑΔΕΣΜΗΕ δεν συμμορφώνεται με τις? ουκ ολίγες και πολύπλοκες διατάξεις της Οδηγίας ή διαπιστωθεί ότι λειτουργεί μεροληπτικά υπέρ της ΔΕΗ, τότε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα μπορεί «να αναθέτει όλα ή συγκεκριμένα καθήκοντα του διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς σε ανεξάρτητο διαχειριστή του συστήματος».

ΔΕΠΑ
Οι Ελληνες και οι ξένοι μνηστήρες

Σε ό,τι αφορά την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, τη δεδομένη στιγμή η κυβέρνηση προωθεί την πώληση πλειοψηφικού μετοχικού ποσοστού σε στρατηγικό επενδυτή με διατήρηση δικαιωμάτων του ελληνικού Δημοσίου στο ΕΣΦΑ και στους διεθνείς αγωγούς, επιλογή όμως που δεν συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών ξένων ομίλων, καθώς άλλοι ενδιαφέρονται για το εμπορικό κομμάτι και άλλοι για τη διαχείριση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και της Ρεβυθούσας.

Διαχωρισμός Ετσι, για την προσέλκυση περισσότερων επενδυτών προτείνεται από τον ΔΕΣΦΑ καταρχήν ο διαχωρισμός του από τη ΔΕΠΑ και στη συνέχεια η ξεχωριστή πώληση πλειοψηφικών μεριδίων των δύο εταιρειών.

Από πλευράς ξένων, ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει κατά καιρούς ενεργειακοί κολοσσοί όπως π.χ. η ρωσική Gazprom, η αζέρικη So car, οι ιταλικές Edison και ENI, η γαλλική Gaz de France, η γερμανική RWE, η τουρκική Botas κ.ά., ενώ από ελληνικής πλευράς ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, καθώς και οι όμιλοι Βαρδινογιάννη, Μυτιληναίου και Κοπελούζου θα παίξουν τον δικό τους ρόλο στις εξελίξεις? Από την πώληση του 30% της ΔΕΠΑ η κυβέρνηση προσδοκά την άντληση εσόδων ύψους 170-220 εκατ. ευρώ, ωστόσο είναι άγνωστη η σημερινή αποτίμηση τόσο της ΔΕΠΑ όσο και της ΔΕΣΦΑ.

Πολυεθνικό ενδιαφέρον για τον λιγνίτη
Τα 2 σενάρια ιδιωτικοποίησης

Η αρχική πρόταση του ΥΠΕΚΑ (περί swaps) για το άνοιγμα στην αγορά λιγνίτη δεν φαίνεται να? «προχωράει». Οι μεν ξένοι διακρίνουν υψηλό ρίσκο για επενδύσεις στον λιγνίτη μετά το 2013, με δεδομένο το υψηλό κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, οι δε εγχώριοι όμιλοι κάνουν λόγο για άδικο «αποκλεισμό» τους από τη διαδικασία και αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι της ΔΕΗ, μιας και δεν τους δίνεται η δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης σε ένα αγαθό της χώρας που είναι πολύ φτηνότερο από το φυσικό αέριο που χρησιμοποιούν για τη λειτουργία των δικών τους μονάδων.

Σε περίπτωση, που τα swaps δεν «προχωρήσουν», οι επιλογές για την κυβέρνηση είναι:

να προχωρήσει σε παραχωρήσεις μέσω διαγωνισμών ισχύος του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ,
να πουλήσει ή να ενοικιάσει τις τέσσερεις μονάδες λιγνίτη της ΔΕΗ.
Ενδιαφέρον για τα λιγνιτικά από πλευράς ξένων έχει εκδηλωθεί μεταξύ άλλων από τη γαλλική Edison, την τσέχικη CEZ, τη γαλλική GDF Suez, τον όμιλο EFT (που εδρεύει στο Λονδίνο) και την ελβετική Alpiq, ενώ από την Ελλάδα κινητικότητα παρατηρείται στους ομίλους Μυτιληναίου, Elpedi?son και ΓΕΚ Τέρνα.

Posted in: ΓΕΝΙΚΑ,ΕΝΕΡΓΕΙΑ